ضریب بتا چیست و چگونه تفسیر می شود؟

کلمات کلیدی: ضریب بتا، ریسک، ریسک سیستماتیک

مقدمه

برای سنجش میزان ریسک و بازدهی سهمی یا سبد سهمی نسبت به کل بازار از ضریب بتا استفاده میکنیم.

در بازار سرمایه با دو نوع ریسک همراه هستیم.

ریسک غیر سیستماتیک که مربوط به سهم و یا صنعت خاص هست و با تنوع بخشی به پرتفوی قابل کاهش دادن هست.

2- ریسک سیسماتیک که با تنوع بخشی به پرتفوی نمیتوان کنترلش کرد و نشات گرفته از عوامل اقتصادی، سیاسی، تورم و مسائلی از این قبیل میباشد

برای سنجشش ریسک سیستماتیک یک سهم نسبت به ریسک کلی بازار از ضریب بتا استفاده میکنیم.

2.تعریف ضریب بتا

در دانشنامه ویکی پدیا ضریب بتا به این گونه تعریف شده است.

ضریب بتا، به انگلیسی: Beta coefficient در دانش مالی شاخصی است از ریسک سیستماتیک یک سرمایه‌گذاری یا مجموعه‌ای از دارایی‌های مالی، نسبت به ریسک پرتفوی بازار.

ضریب بتا همان شیب معادله رگرسیون خطی و در واقع یک ضریب همبستگی است، که نشان‌گر نوسان قیمتی سهم، در مقایسه با بازار کلی فعال در آن، می‌باشد.

3.تفسیر ضریب بتا

ضریب بتا ارتباط بین سهم و شاخص کلی بازار را به این صورت مشخص میکند که:

ضریب بتا مساوی 1

اگر بازار 10 درصد رشد کند، سهم هم 10 درصد رشد خواهد کرد و برعکس اگر ارزش بازار 10 درصد کاهش پیدا کند سهم هم 10 درصد کاهش میابد.

ضریب بتا بزرگتر از 1

مثلا ضریب بتا 2

نوسانات سهم بیشتر از نوسانات بازار هست.

مثلا اگر ضریب بتا 2 باشد با 10 درصد رشد بازار سهام مد نظر 20 درصد رشد خواهد داشت و یا اگر بازار 10 درصد کاهش پیدا کند قیمت سهم 20 درصد کم خواهد شد

ضریب بتا کوچکتر از 1

مثلا ضریب بتا =0.5

نوسانات سهم کمتر از نوسانات بازار هست.

مثلا اگر ضریب بتا 0.5 باشد با 10 درصد رشد بازار سهام مد نظر 5 درصد رشد خواهد داشت و یا اگر بازار 10 درصد کاهش پیدا کند قیمت سهم 5 درصد کم خواهد شد

ضریب بتا 0

هیچ رابطه ای بین نوسانات بازار و سهم نمیتوان پیدا کرد

ضریب بتا کوچکتر از صفر (ضریب بتای منفی)

مثلا ضریب بتا 1-

نوسانات سهم معکوس نوسانات بازار هست.

مثلا اگر ضریب بتا منفی1 باشد با 10 درصد رشد بازار سهام مد نظر 10 درصد کاهش قیمت خواهد داشت و یا اگر بازار 10 درصد کاهش پیدا کند قیمت سهم 10 درصد افزایش خواهد شد

محاسه ضریب بتای سبد سهام

با کمک میانگین موزون بتای هر یک از سهام های سبد سهام به میانگین سبد سهام میرسیم

مثال:

ضریب بتای سبد

سهم با چه ضریب بتایی انتخاب کنیم

باید در نظر داشت اگر ضریب بتا کوچکتر از یک باشد با کاهش ارزش بازار قیمت سهم کمتر از بازار کاهش پیدا میکند پس ریسک خرید این سهام کم میباشد، پس میتوان نتیجه گرفت در زمان صعودی بودن بازار در سهم هایی با ضریب بتای بزرگتر از 1 که به سهام تهاجمی میشود معروفند بهتر هست سرمایه گذاری کنیم و در زمان رکود بازار در سهم هایی با ضریب بتای کوچکتر از 1 که به سهام تدافعی معروفند، میشود سرمایه گذاری کرد.

محاسبه ضریب بتا

ضریب بتا با تقسیم کوواریانس کل بازار و قیمت سهام بر واریانس شاخص بازار بدست می آید.

نحوه محاسبه ضریب بتا

برای محاسبه ضریب بتای سهم دیتا های مربوطه به سهام و شاخص بازار را استخراج کرده و طبق جدول زیر مرتب نمایید و بازدهی روزانه سهم و شاخص را طبق فرمول ارائه شده در جدول محاسبه نمایید.

منابع جهت استخراج داده برای تهران:

www.tsetmc.com

www.fipiran.com/DataService/IndexIndex